Wereld Hepatitis Dag: samen elimineren we hepatitis!
Elk jaar staat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) stil op 28 juli bij de wereldwijde verspreiding van virale hepatitis. Het belang van vroegtijdige detectie van chronische hepatitis B en C zijn van zeer groot belang gezien ze kunnen leiden tot ernstige complicaties. Het A.S.Z. lanceert een warme oproep om hiervoor alert te zijn!
Prof. dr. Isabelle Colle, gastro-enteroloog: Hepatitis betekent letterlijk ontsteking van de lever en kan verschillende oorzaken hebben. Er zijn verschillende virussen die hepatitis kunnen veroorzaken. De bekendste zijn het hepatitis A-, B-, C-, D- en E-virus. De voornaamste niet-virale oorzaken van hepatitis zijn overmatig alcoholverbruik, overgewicht met metabool syndroom en toxisch effect van geneesmiddelen. Een aantal zeldzamere aandoeningen zijn bijvoorbeeld auto-immune hepatitis. De virale hepatitiden leiden zowel tot acute en chronische leverziekte die ongeveer jaarlijks 1.500.000 mensen het leven kost.
Besmetting door hepatitis virussen gebeurt op verschillende manieren
Hepatitis A en hepatitis E wordt voornamelijk opgelopen door contact met besmet water en/of voedsel, minder frequent door besmet bloed. Hepatitis B en C worden voornamelijk overgedragen door besmet bloed, dit kan gebeuren bij het gebruik van besmette naalden en vroeger na een bloedtransfusie. Ook via seksuele weg kunnen beide opgelopen worden. Hepatitis Delta wordt meestal samen met hepatitis B overgedragen.
Symptomen
De meest frequente symptomen van een acute hepatitis zijn vermoeidheid, geelzucht, ontkleurde stoelgang en donkergekleurde urine. Soms kan een acute hepatitis zonder symptomen verlopen (bv. hepatitis C).
De diagnose van een hepatitis kan worden gesteld d.m.v. een bloedafname. De levertesten zijn dan meestal fors verhoogd en de verschillende types virale hepatitis kunnen worden opgespoord. Vaak gebeurt dan ook een echografie en/of een leverbiopsie en/of een elastografie.
Preventie van virale hepatitis
Vaccinatie tegen hepatitis A en hepatitis B zijn mogelijk. De vaccinatie voor hepatitis A bestaat uit 2 vaccins en de vaccinatietegen hepatitis B bestaat uit 3 vaccins. Er bestaat ook een combinatie vaccin van hepatitis A samen met hepatitis B.
Vaccinatie tegen hepatitis C is op dit ogenblik nog niet mogelijk en vaccinatie tegen hepatitis E is enkel mogelijk in Aziatische landen.
Uiteraard is strikte handhygiëne heel belangrijk zeker wanneer men reist naar gebieden waar slechte hygiëne aanwezig is, tijdens avontuurlijke reizen worden sterk aangeraden enkel gekookt voedsel te genieten en enkel flessen water te gebruiken. Ook voor bepaalde reizen laat men zich best eerst vaccineren.
Bij seksuele contacten gebruikt men best een condoom. Personen die drugs gebruiken moeten steeds de steriele weg behouden. Naalden doorgeven of gebruiken van andere personen is dus zeer gevaarlijk.
Preventie van alcoholische hepatitis door uiteraard zo weinig mogelijk alcohol te verbruiken en preventie van metabole geassocieerde hepatitis door op het gewicht te letten, diabetes en arteriële hypertensie goed onder controle te houden en hypercholesterolemie te vermijden. Voldoende sporten wordt zeker aan iedereen aangeraden.
Verloop van de ziekte
Hepatitis A en hepatitis E verlopen meestal enkel acuut, hepatitis E kan in zeldzame gevallen bij immuun gedeprimeerde patiënten ook chronisch worden.
Hepatitis B en hepatitis C worden vaak chronisch en kunnen in sommige gevallen leiden tot ernstige lever fibrose (littekenweefsel) en uiteindelijk leiden tot levercirrose. Het is dus belangrijk dat deze ziekte vroegtijdig wordt herkend en zodat de patiënt kan worden opgevolgd om complicaties te vermijden.
Behandeling van virale hepatitis
Voor hepatitis A bestaat er geen behandeling en geneest spontaan.
Voor hepatitis E, in de acute fase, is er meestal geen behandeling noodzakelijk. Indien hepatitis E chronisch wordt, kan een behandeling gestart worden met een antiviraal middel namelijk ribavirine. Meestal wordt dit gedurende 3 maanden gegeven.
Voor hepatitis B moet er in de acute fase geen behandeling gestart worden tenzij dit een fulminant verloop zou kennen. Voor een chronische hepatitis B bestaan er antivirale middelen die chronisch dagelijks langs de mond moeten worden ingenomen. Deze worden goed verdragen met weinig neveneffecten.
Voor hepatitis C moet er in de acute fase ook geen behandeling gestart te worden. Voor chronische hepatitis C bestaan er nu ook antivirale middelen die gedurende 2 of 3 maanden moeten worden gegeven met een kans op genezing tussen de 95 en de 100%. Deze medicaties worden ook goed verdragen.
De behandeling van hepatitis Delta is moeilijker en is ook steeds geassocieerd aan een chronische hepatitis B. Afhankelijk van de ernst van littekenweefsel moet een of andere behandeling overwogen worden. Naar de toekomst toe zullen zeker nieuwe medicaties op de markt komen voor hepatitis B en hepatitis Delta.
Besluit
Het is heel belangrijk om vroegtijdig chronische hepatitis te diagnosticeren. Op die manier kan de evolutie naar terminaal leverlijden voorkomen worden. Patiënten die een verhoogd risico hebben moeten toch 1x in hun leven getest worden op hepatitis B en C, dit kan gebeuren via de huisarts. Risicopatiënten zijn personen die:
- drugs gebruiken of gebruikt hebben
- bloedtransfusies of zware heelkunde voor de jaren 1992 hebben gekregen
- mannen die seks hebben met mannen
- personen met blijvende vermoeidheid zonder andere verklaring
- personen met gestoorde levertesten, dialysepatiënten
- personen uit hoog-endemische gebieden
- kinderen waarbij de moeder drager is van hepatitis B of C, personen besmet met HIV.
Er bestaan momenteel heel efficiënte behandelingen voor hepatitis B en C.