Ziekte van Peyronie

De ziekte van Peyronie is een aandoening waarbij littekenweefsel ontstaat ter hoogte van de zwellichamen van de penis, met kromstand van het genitaal, en pijnlijke erecties tot gevolg.

Het mannelijk genitaal kan variëren in grootte en in vorm. Een lichte buiging van de penis bij erectie is een vaak voorkomend fenomeen, en is meestal geen reden tot bezorgdheid.
Bij sommige mannen ontstaat evenwel de ziekte van Peyronie , met een pijnlijke en hinderlijke kromming van de penis tot gevolg.

Deze kromming kan dermate hinderlijk worden dat geslachtsgemeenschap moeilijk of zelfs onmogelijk wordt. Dit resulteert soms in erectiele disfunctie.
Voor vele mannen is de ziekte van Peyronie dan ook een grote bron van spanning en angst.

In een klein aantal gevallen zal de ziekte van Peyronie spontaan verdwijnen.  In de meeste gevallen zal de aandoening evenwel stabiel blijven of zelfs in ernst toenemen.
Soms is behandeling noodzakelijk, zeker wanneer de kromming van de penis van die aard is dat seksueel contact onmogelijk wordt.

Symptomen

Symptomen

De ziekte van Peyronie kan vrij plotseling ontstaan, en verder progressief ontwikkelen.
De meest voorkomende symptomen zijn:

  • Littekenweefsel
    Heel typisch voor de ziekte van Peyronie is de ontwikkeling van littekenverhardingen (plaques) ter hoogte van de zwellichamen, net onder de huid. Deze littekens voelen aan als platte bandvormige verhardingen.
  • Kromming van de penis
    Een significante kromming van de penis wordt vaak vastgesteld, zowel naar boven naar onder als naar een van beide zijden. In sommige gevallen wordt een zandlopervormige vernauwing van het genitaal vastgesteld.
  • Erectiestoornissen
    Ziekte van Peyronie kan aan de basis liggen van erectiele dysfunctie.
  • Verkorting van de penis
    Ten gevolge van de litteken vorming kan het genitaal één tot meerdere centimeters inkorten.
  • Pijn
    Zeker in de beginfase kunnen erecties bijzonder pijnlijk aanvoelen.

De kromming van de penis zal bij ziekte van Peyronie in een eerste tijd neiging hebben tot toename. Evenwel zal na verloop van tijd, vaak 6 maand tot een jaar, stabilisatie van de aandoening plaatsvinden.
Pijn bij erectie zal gradueel verminderen, dit over een termijn van enkele maanden tot een jaar.
Het littekenweefsel en de kromming blijven evenwel vaak aanwezig.
Bij  een aantal mannen zal zowel de pijn als de kromming spontaan verbeteren zonder enige behandeling.

Oorzaken

Oorzaken

De oorzaak van de ziekte van Peyronie is nog niet volledig gekend, maar een aantal factoren lijken toch een belangrijke invloed te hebben.

Algemeen wordt aanvaard dat de ziekte van Peyronie zijn oorsprong vindt in herhaalde traumata ter hoogte van de penis.
De penis kan bijvoorbeeld gekwetst worden gedurende seksuele activiteit, sportactiviteiten of na een ongeval. In de meeste gevallen zullen de meeste betrokken mannen zich evenwel geen specifiek trauma herinneren.
Gedurende het genezingsproces na trauma ontstaat op een ongeorganiseerde manier littekenweefsel, wat aanleiding geeft tot lokale verharding van de zwellichamen, met kromming van de penis tot gevolg.
Wanneer u seksueel geprikkeld raakt, zal er bloed doorstromen naar de zwellichamen waardoor de penis in ideale gevallen hard en stijf wordt.
Bij ziekte van Peyronie wordt de penis inderdaad stijf, doch de regio met het littekenweefsel zal niet mee uittrekken, waardoor er een pijnlijke kromming ontstaat.
Bij sommige mannen ontstaat de ziekte van Peyronie progressief, en wordt geen enkel verband gevonden met enig traumatisch letsel.
Onderzoekers proberen te achterhalen of de ziekte van Peyronie mogelijks gelinkt is aan bepaalde genetische factoren of aandoeningen.

Risicofactoren

Risicofactoren

Kleine traumatische letsels ter hoogte van de penis geven niet altijd aanleiding tot ziekte van Peyronie. Verschillende factoren zullen evenwel aanleiding geven tot slechte wondheling en littekenvorming, welke mogelijks de aandoening gaan beïnvloeden.

  • Erfelijkheid
    Indien een mannelijk lid van de familie ziekte van Peyronie had, zal u een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van de zelfde aandoening.
  • Bindweefselziekten
    Mannen met bindweefselaandoeningen lijken een verhoogd risico te vertonen op ziekte van Peyronie. Zo zullen mannen met familiale aanwezigheid van ziekte van Dupuytren , een aandoening met littekenvorming ter hoogte van de handpalm, een verhoogd risico vertonen op de ziekte van Peyronie.
  • Leeftijd
    Aanwezigheid van ziekte van Peyronie lijkt toe te nemen met de leeftijd.
  • Andere factoren
    Roken, overdaad aan cafeïne, ingrepen ter hoogte van de prostaat kunnen mede de aandoening beïnvloeden.

Complicaties

Complicaties

Complicaties van ziekte van Peyronie zijn o.a.:

  • Onmogelijkheid tot seksueel contact.
  • Erectiele dysfunctie.
  • Onzekerheid over de mogelijkheid tot seksuele activiteit
  • Relationele problemen met de seksuele partner
  • Moeilijkheid tot voortplanting

Diagnose

Diagnose

Lichamelijk onderzoek is veelal voldoende om de aanwezigheid van littekenvorming ter hoogte van de zwellichamen, en de diagnose van  ziekte van Peyronie vast te stellen.
Zelden moeten andere aandoeningen met analoge symptomen worden uitgesloten.
Een aantal onderzoeken zullen uw behandelende arts helpen de ziekte van Peyronie nauwkeurig vast te stellen, en te begrijpen wat aan de basis ligt van uw probleem.

Lichamelijk onderzoek
Uw arts zal uw genitaal grondig palperen in niet-erectiele toestand teneinde de plaats, de uitgebreidheid en de vorm van het littekenweefsel vast te stellen.
Mogelijks zal uw arts de lengte van het genitaal meten. Indien de aandoening over de tijd zal toenemen, zal deze basismeting helpen te bepalen of uw penis verkort is.
Uw arts zal u mogelijks ook vragen foto’s van thuis mee te brengen, dit van uw penis in erecte toestand. Dit zal helpen een idee te hebben over de graad van kromming van het genitaal, en het effect ervan op de seksuele activiteit.

Echografie
Uw arts zal meestal een echografie uitvoeren van uw penis, zowel in rust doch ook mogelijks in erecte toestand, teneinde de uitgebreidheid van het littekenweefsel evenals de kromming van de penis te objectiveren.
Vaak zult u voor de echografie een inspuiting krijgen met een bloedvat verwijdend middel in één van beide zwellichamen, om een kunstmatige erectie te ontwikkelen.

Behandeling en medicatie

Behandeling en medicatie

Bij beginnende ziekte van Peyronie zal uw arts u waarschijnlijk een afwachtende houding voorstellen (actieve opvolging) indien:

  • De kromming van uw penis mild is, en niet toeneemt
  • Seksuele activiteit mogelijk is zonder enige pijn
  • Pijn bij seksueel contact aanvaardbaar is
  • U een normale erectie vertoont 

Indien de klachten evenwel ernstig zijn of toenemen met de tijd, zal uw behandelende arts u allicht medicatie of heelkunde voorstellen.

Medicatie
De bedoeling van medicatie bij de behandeling van ziekte van Peyronie, is de pijn evenals de omvang van het litteken, en de daaruit voortvloeiende kromming, in gunstige zin te beïnvloeden.

Verschillende medicijnen werden op heden getest in de behandeling van de ziekte van Peyronie, evenwel slechts met onvoldoende bewezen resultaat.

  • Pentoxyfylline (Torental)
    Pentoxyfylline 3 x 400 mg daags in tabletvorm, wordt heden als eerste keus therapie voorgeschreven bij de ziekte van Peyronie.
    Het zou door een verbeterde lokale bloedcirculatie de omvang en de hardheid van de plaque in gunstige zin beïnvloeden.
    Nevenwerkingen van deze medicatie zijn gering. Zeldzaam worden maag en darmklachten vastgesteld evenals lichte hoofdpijn, draaierigheid, slaperigheid en troebel zicht gemeld.
  • Xiaflex
    In de Verenigde Staten wordt één product goedgekeurd door de FDA, namelijk XIAFLEX (Collagenase Clostridium Histolyticum).
    De behandeling bestaat uit een reeks poliklinische inspuitingen rechtstreeks in de Peyronie-plaat met een medicijn dat de collageenvezels die aan de basis liggen van het litteken gaat afbreken. Regelmatige strekoefeningen van de penis worden hierbij voorgesteld.
    Deze behandeling is in België gecommercialiseerd onder de naam Xiapex.

Chirurgie
Alle experten raden af heelkundig op te treden bij de ziekte van Peyronie in de vroegtijdige inflammatoire fase.
Heelkunde wordt slechts voorgesteld wanneer de ziekte zich gestabiliseerd heeft, en de kromming niet verder toeneemt.

Heelkundige technieken bestaan uit:

  • Nesbit-plicatuur
    Een aantal plicatie-technieken zoals de Nesbit-plicatuur, worden gebruikt om de kromming van de penis te corrigeren.
    Aan de tegenovergestelde zijde van het littekenweefsel worden ter hoogte van het gezonde zwellichaamsweefsel één  of meerdere wigvormige uitsnijdingen gemaakt, waarna het defect wordt overhecht.
    Hierdoor wordt het genitaal gerecht, maar in sommige gevallen wordt een verkorting of een inkeping van de penis vastgesteld.
  • Verwijderen van de Peyronie-plaat en plaatsen van een ent
    Bij uitgesproken kromming van de penis is het soms noodzakelijk het littekenweefsel in zijn geheel te verwijderen.
    Het hierdoor ontstane defect ter hoogte van de zwellichamen dient vanzelfsprekend gesloten te worden met een ent, vaak een huident of synthetische collageen.
    Dit is een technisch ingrijpende procedure en veroorzaakt in de meeste gevallen een blijvende impotentie.
    Daarom wordt vaak in een zelfde procedure meestal een penisprothese geplaatst. 
  • Penisprothese
    Heelkundig geplaatste penisprothesen vervangen het gezonde sponsweefsel dat aanwezig is in de zwellichamen.
    Wanneer de Peyronie-plaat volledig dient verwijderd te worden, en een ent wordt ingehecht, wordt veelal meteen een penisprothese geplaatst.
    Ook bij patiënten met gecombineerde chronische erectieproblemen en ziekte van Peyronie kan aan een prothese worden gedacht. 
  • Andere
    Shock wave therapie, iontoferese met medicatie zoals verapamil en dexamethasone, rek-instrumenten voor de penis, en vele ander therapieën worden verder onderzocht, doch de resultaten ervan lijken op heden beperkt.