Leven met diabetes

Als diabetespatiënt is het belangrijk om alcoholgebruik tot een minimum te beperken (maximum 1 tot 2 glazen per dag) en een aantal zaken in acht te nemen:

• alcohol kan hypoglycemie uitlokken. De lever zal eerst de alcohol afbreken, in plaats van glucose te produceren. Dit tekort aan glucose kan tot twaalf uur na inname van alcohol hypoglycemie veroorzaken;
• alcohol bevat veel calorieën. Regelmatig gebruik zal dus overgewicht in de hand werken.

Het is niet nodig rekening te houden met diabetes tijdens het kiezen van uw beroep. Zo mag u bijvoorbeeld jobs beoefenen met wisselende diensttijden.

Wél moet er rekening gehouden worden met beroepen waarbij het krijgen van een hypoglycemie een gevaar kan betekenen (buschauffeur, piloot, …).

Diabetes mag u er niet van weerhouden te reizen. Er zijn wel een aantal aandachtspunten waarmee u rekening moet houden:

• Neem voldoende medicatie mee + een extra voorschrift.
• Neem uw insuline mee in uw handbagage. Bij blootstelling aan te warme of koude temperaturen zal de insuline haar werking verliezen.
• Bij vliegreizen laat u een attest invullen door uw arts. Dit moet voorgelegd worden aan de douanecontrole.
• Patiënten die gebruik maken van insulinepennen, nemen best een extra pen mee.
• Ga na of u voldoende verzekerd bent in het buitenland.
• Pomppatiënten moeten minstens drie weken op voorhand een reservepomp aanvragen.

De diagnose krijgen is geen evident moment. Ook de dagen, maanden en vaak ook jaren die hierop volgen zijn niet vanzelfsprekend. Diabetes beïnvloedt het dagdagelijkse leven. De oppuntstelling van een aangepaste behandeling zal aanvankelijk de meeste aandacht opeisen.

Vaak zijn er periodes van aanvaarding afgewisseld met periodes van ontkenning en weerstand.

Het diabetesteam zorgt voor de nodige ondersteuning en indien nodig kan er een afspraak gepland worden bij de psychologe van onze dienst. Voor sommige mensen is het ook zinvol om steun te zoeken bij lotgenoten.

Ook voor de partner en familie is het vaak niet evident om hiermee om te gaan. Diabetes heeft immers ook een impact op hun leven. Het is voor alle partijen van belang om erover te kunnen praten.

De puberteit kan een grote invloed hebben op de glycemiewaarden.

Dit kan voor een ontregelde diabetes zorgen:

• Hormonale invloeden zullen ervoor zorgen dat de jongere minder gevoelig wordt voor insuline, waardoor de insulinenood zal toenemen. Hiermee gecombineerd zal het ‘Dawn fenomeen’ ontstaan. De jongere zal wakker worden met een hogere nuchtere glycemie dan hij/zij gewend is. Dit omdat de traagwerkende insuline in de tweede helft van de nacht ontoereikend is. 
• Bij sommige meisjes zal de menstruatie ook een invloed hebben op de glycemiewaarden. 
• De puberteit wordt gekenmerkt door schommelende emoties. De verhoogde adrenalineproductie die hiervan het gevolg is, veroorzaakt verhoogde glycemiewaarden.
• De eetlust neemt toe, en dit leidt tot een snellere stijging van het lichaamsgewicht.

Na het vaststellen van diabetes, is het van belang uw rijbewijs binnen de vier werkdagen aan te passen. Uw rijbewijs krijgt dan een vervaldatum. Er wordt rekening gehouden met eventuele complicaties zoals de toestand van uw ogen en motorische problemen. 

Als uw rijbewijs aangepast is, bent u verplicht uw verzekeringsmakelaar hiervan op de hoogte te brengen.

Vraag een rijgeschiktheidsattest aan bij uw arts. Ga met dit attest, een pasfoto en uw oud rijbewijs naar de gemeente. Er zal een eenmalige kost aangerekend worden. Het later vernieuwen van het aangepaste rijbewijs is kosteloos.

Roken is voor niemands gezondheid goed. Maar als diabetespatiënt zijn er nog grotere risicofactoren aan verbonden:

• grotere kans op hart- en vaatproblemen;
• grotere schommelingen van de glycemiewaarden;
• roken vermindert de gevoeligheid voor insuline. 

Diabetespatiënten lopen een groter risico op seksuele problemen. 

Bij mannen zijn de meest voorkomende problemen erectiestoornissen en schimmelinfecties. 
Bij vrouwelijke diabetespatiënten gaat het om verminderd seksueel verlangen en vaginale droogte.

Schaamte en angstgevoelens kunnen de patiënt vaak verhinderen om dit onderwerp ter sprake te brengen bij de educator of arts. Er kan nochtans voor een oplossing gezocht worden, eventueel in samenspraak met de gynaecoloog en/of seksuoloog.

Beweging is goed voor iedereen. Het stimuleert gewichtsverlies en bevordert het psychologisch welzijn. 
Als diabetespatiënt is het van belang het risico op hypoglycemie te beperken. Tijdens het sporten worden namelijk veel energie en suikers verbruikt. Het risico op hypoglycemie is afhankelijk van de medicatie die u gebruikt.

Belangrijke aandachtspunten zijn:

• tijdens langdurige inspanning steeds extra suikers bij de hand hebben;
• bij patiënten die insuline spuiten zal de insulinedosis verlaagd worden;
• regelmatig uw glycemie meten en bijsturen waar nodig.

Bespreek dit zeker met uw arts en educator. Zij kunnen u helpen met het opstellen van een aangepast schema. 

Bij de behandeling van diabetes speelt gezonde voeding een belangrijke rol. De diëtiste-diabeteseducator begeleidt en ondersteunt u bij het aanpassen van uw voedings- en leefgewoonten.

Tijdens een eerste consultatie wordt nagegaan wat u gewoonlijk eet en krijgt u een uitgebreid advies dat rekening houdt met uw persoonlijke situatie en wensen.

Tijdens de volgende consultatie(s), indien nodig, wordt het advies verder besproken en krijgt u bijkomende tips en info.

Ziek zijn kan uw glycemie helemaal ontregelen. Het is dus van belang extra glycemiemetingen uit te voeren. 

Vaak zal de insulinedosis moeten worden opgedreven door het ontstaan van een stresstoestand (ziekte is een vorm van stress).

Bij patiënten met diabetes type 1 bestaat een groter gevaar op ketoacidose. Bij patiënten met diabetes type 2 bestaat er dan weer een grotere kans op uitdroging.

Het is raadzaam om tijdens ziekte de arts of educator te contacteren zodat uw behandeling kan worden aangepast.  

Als u zwanger wilt worden, is het van belang eerst te overleggen met uw arts. Er zal een strikte controle en opvolging nodig zijn voor, tijdens en na uw zwangerschap. Deze opvolging is van belang om de risico’s voor u en uw baby te beperken. Er zal worden gestreefd naar goede glycemiewaarden en een gezond voedingspatroon.

Tijdens de eerste weken van de zwangerschap zal de insulinebehoefte afnemen. Na 24 weken zal de gevoeligheid voor insuline dan weer verminderen, waardoor u meer insuline nodig hebt.

Het is belangrijk om tijdens de zwangerschap een goede glycemieregeling te hebben. Is dit niet het geval, dan is er een verhoogd risico op een te zware en te grote baby. 
Een goede opvolging is dus van groot belang. Wij vragen om wekelijks uw waarden door te sturen via diabeteskliniek.asz@asz.be. Deze waarden worden voorgelegd aan de arts, zodat veranderingen zo snel mogelijk kunnen worden doorgegeven.