Bevallen in het A.S.Z.

1. Contracties (weeën)
   Tijdens een contractie of wee wordt de buik hard. Regelmatige contracties kunnen op een beginnende arbeid wijzen. Wanneer de weeën regelmatig optreden (om de 3 à 5 minuten), en dit gedurende een half uur, komt u naar de verloskamer. Bij een zwangerschapsduur van minder dan 37 weken en vermoeden van contracties komt u onmiddellijk langs.
2. Vruchtwaterverlies
   Wanneer u vruchtwater verliest of denkt te verliezen, ook al is de hoeveelheid miniem en zijn er nog geen contracties, komt u langs.
3. Bloedverlies
   Bloedverlies tijdens de zwangerschap is niet normaal. We vragen om steeds langs te komen.
4. Verminderde of afwezige kindsbewegingen
   Verminderde of afwezige kindsbewegingen kunnen een teken zijn dat de baby het moeilijk heeft. Het is aangeraden om naar de verloskamer te komen voor een controle.
5. Trauma
   Bij een ongeval of val raden wij ten zeerste aan om steeds een arts of het verloskwartier te raadplegen.
6. Geplande opname
   In geval van een geplande bevalling of geplande keizersnede wordt de datum vooraf door de dokter vastgelegd. Bij een geplande keizersnede krijgt u eveneens een afspraak bij de vroedvrouw om operatief voorbereid te worden.

Bij opname op het verloskwartier zal de vroedvrouw de toestand evalueren door o.a. een verloskundig onderzoek en een monitoring van de baby uit te voeren. Zij zal de behandelend gynaecoloog contacteren en die zal verdere stappen bepalen. U dient dus niet zelf de gynaecoloog te verwittigen wanneer u naar de verloskamer komt.

Wanneer u over iets onzeker of ongerust bent, kunt u altijd terecht op de verloskamer voor een controle. We beantwoorden uw vragen graag op volgend telefoonnummer:

+32 (0)53 76 42 22

Administratieve documenten

• Identiteitskaart
• Bloedgroepkaart van de moeder
• Verzekeringsformulieren of kaart van uw hospitalisatieverzekering  
• Huwelijksboekje of erkenningsformulier indien niet getrouwd
• Ingevuld patiëntenboekje

Persoonlijke verzorging

• Toiletgerief (washandjes, voldoende handdoeken,...)
• Kort slaapkleedje of T-shirt voor de bevalling
• Nachtkledij
• (Borstvoedings)beha’s
• Anti-slip sokken of pantoffels
• Eigen medicatie (mee te brengen in de originele verpakking)

Tip: Maak een tas klaar voor een dagopname. Dit is handig bij een onverwachte opname.

Babyverzorging

• Kledij: hemdjes, bovenkledij, paar sokjes, een mutsje
• Gelieve zelf verzorgingsproducten mee te brengen: wasgel, bodylotion, luierzalf en badolie
• Haarborsteltje en/of kammetje
• Een pakket luiers en vochtige doekjes zijn op de kamer voorzien

Bij opname worden u en uw partner onthaald door een vroedvrouw. Ook tijdens de arbeid en bevalling is er een vroedvrouw om u te begeleiden. Zij neemt onder andere uw bloeddruk, controleert de harttonen van uw baby, voert een inwendig onderzoek uit en nog veel meer. Er is een mogelijkheid dat de vroedvrouw vergezeld wordt door een studente vroedkunde of een stagiair geneeskunde. Indien u daar bezwaar tegen hebt, kunt u dit steeds bespreken met de vroedvrouw of uw gynaecoloog. De gynaecoloog wordt ingelicht van uw opname. Er is een wederzijdse communicatie tussen de gynaecoloog en de vroedvrouw omtrent de evolutie van de arbeid. In het verloskwartier is geen bezoek toegelaten. Er mag telkens 1 begeleider bij u aanwezig zijn.

Een bevalling gaat gepaard met pijn. Die pijnervaring is voor elke vrouw verschillend. Schrik en stress rondom de bevalling zullen de pijndrempel verlagen. Een goede begeleiding (hulp, aandacht, geruststelling en informatie) tijdens de arbeid en het zoeken van een comfortabele positie (liggen, zitten, gebruik maken van de zitbal en massage) gedurende de contracties zullen de pijn zeker verzachten. Zitballen zijn eveneens ter beschikking.

In het A.S.Z. Aalst passen we een beleid toe dat het ontstaan van doorligwonden tijdens arbeid en bevalling dient te voorkomen (bv. door wisselhouding). Op deze campus staan twee relaxatie/bevallingsbaden. Een warm bad tijdens de arbeid werkt ontspannend en verlicht de pijn van de weeën. Dat kan bijdragen tot een vlotte arbeid. Het positieve effect van het relaxatiebad op het verloop van de arbeid is meermaals aangetoond. Normaal komt iedereen in aanmerking voor het gebruik van het relaxatiebad. Bij risicobevallingen zal dit om veiligheidsredenen niet mogelijk zijn. Dit wordt op voorhand met de gynaecoloog besproken. Ook wie een ruggenprik krijgt, kan geen gebruik maken van het bad.

Epidurale verdoving (ruggenprik)

De epidurale verdoving of “ruggenprik” is een methode voor het toedienen van pijnstillers in de epidurale ruimte vlak bij de zenuwen die uit het ruggenmerg treden. Dat zijn o.a. de zenuwen die de pijnprikkels van de baarmoeder en de bekkenbodem geleiden. Door het toedienen van pijnstillers wordt de geleiding van pijn geblokkeerd en verzacht de pijn van de weeën. Ook de zenuwen voor de spieren van de onderste ledematen worden gedeeltelijk geblokkeerd. Na een ruggenprik kan dus de spierkracht in het onderlichaam tijdelijk afnemen.

Hoe wordt een epidurale verdoving toegediend?

Het toedienen van een epidurale verdoving gebeurt door een anesthesist(e). Het is een delicate procedure waarbij een naald wordt ingebracht vlak bij de centrale zenuwen. Voor het plaatsen van de epidurale wordt vocht toegediend via een infuus om te voorkomen dat de bloeddruk te sterk daalt na het toedienen van de pijnstillers.

De anesthesist prikt terwijl u op uw zij ligt of voorovergebogen zit. Eerst wordt de huid van de lage rug ontsmet. Dat voelt een beetje koud aan. Vervolgens wordt de huid ter hoogte van de insteekplaats plaatselijk verdoofd. Dat geeft plaatselijk een prikkend en brandend gevoel. Daarna wordt met een speciale lange naald een ruggenprik uitgevoerd tussen twee ruggenwervels. U moet uw rug bol maken en uw lichaam stilhouden, zodat de ruimte tussen de ruggenwervels zo goed mogelijk bereikbaar is. De epidurale ruimte wordt opgezocht. Als deze plaats gelokaliseerd is, wordt een zeer fijn buisje doorheen de naald opgeschoven tot in de epidurale ruimte. De naald wordt verwijderd en het buisje blijft ter plaatse. Het buisje wordt goed vastgekleefd aan de rug om te vermijden dat het verschuift. Via dit buisje wordt de verdoving ingespoten. Het buisje wordt aangesloten op een pomp waar met tussenposen of continu een dosis verdovingsvloeistof kan worden toegediend.

Wanneer begint de verdoving te werken?

Het duurt ongeveer 5 tot 15 minuten vooraleer de verdoving begint te werken. Na het plaatsen van de epidurale moet u in bed blijven. Tijdens het verdere verloop van de bevalling controleert de vroedvrouw regelmatig de bloeddruk, polsslag en urineproductie. Er wordt op toegezien dat de pijnstilling voldoende is.

Heeft dit gevolgen op mijn baby?

De conditie van uw baby wordt bewaakt via monitoring. Er is geen direct nadelig effect van een epidurale op uw baby.

Wat is het effect van een epidurale verdoving?

Met de epidurale verdoving wordt beoogd dat u de weeën nog voelt maar geen pijn meer hebt. Het is mogelijk dat u helemaal geen pijn meer hebt tijdens de ontsluitingsfase of tijdens het persen. Soms kunnen de benen slap worden of krijgt u een tintelend gevoel in de buikhuid of in uw benen. Die symptomen verdwijnen als de verdoving wordt stopgezet.

Wie komt in aanmerking voor een epidurale verdoving?

Een epidurale verdoving wordt gegeven bij arbeid. Er zijn een aantal medische indicaties waarvoor uw gynaecoloog een ruggenprik kan aanraden vb. wanneer de arbeid te lang gaat duren, vermoeiend wordt en niet vooruit gaat.

Bij te ver gevorderde ontsluiting heeft het toedienen van een epidurale meestal geen zin meer en kan het zijn dat de gynaecoloog en anesthesist in samenspraak beslissen om geen epidurale verdoving meer toe te dienen. Er zijn ook een aantal medische tegenindicaties. Stollingsstoornissen, een lokale infectie van de huid ter hoogte van de insteekplaats of een allergie op lokaal verdovende middelen laten geen epidurale toe. Afwijkingen van de rug, zoals scoliose of discus hernia, kunnen het plaatsen bemoeilijken, maar sluiten die niet uit. Na bepaalde rugoperaties kan het onmogelijk zijn een epidurale verdoving toe te passen.

Wat zijn de voor- en nadelen van een epidurale verdoving?

Het grote voordeel is het wegvallen van de hevige pijn. Dat gaat gepaard met de afname van stress en spanning en daardoor een betere relaxatie. Een bijkomend voordeel is dat bij een zeer pijnlijke arbeid en bij een traag vorderende ontsluiting men gebruik kan maken van stimulerende middelen om de arbeid te versnellen.

Mogelijke nadelen zijn:

• Bloeddrukdaling, die wordt opgevangen door een infuus of door medicatie.
• Soms geen optimale verdoving of éénzijdige verdoving (tussenschotten in de epidurale ruimte, verplaatsing van het buisje).
• Voosheid en zwaarte in de benen, waardoor u het bed niet mag verlaten tijdens de verdoving.
• Rugpijn: enkele dagen drukpijn ter hoogte van de insteekplaats. • Hoofdpijn: als het vlies rond het ruggenmerg per ongeluk wordt aangeprikt, kan u de volgende dag hoofdpijn hebben. Dat gebeurt zelden en die hoofdpijn kunnen we goed behandelen.
• Ernstige complicaties zijn zeer zeldzaam.

Bij een spinale verdoving spuit de anesthesist via een dunne naald een kleine hoeveelheid verdovingsvloeistof in de spinale ruimte (dat is de ruimte die binnen de vliezen rond het ruggenmerg ligt). De verdoving treedt al binnen enkele minuten op. Eerst voelt u een warm, tintelend gevoel in de benen. Later kan u uw benen niet meer bewegen. Het onderlichaam is verdoofd tot ruim boven de navel. U hebt tijdens de operatie geen pijn, maar u voelt wel dat de gynaecoloog bezig is om bijvoorbeeld uw buikspieren opzij te trekken en om het kind te laten geboren worden. U blijft bij bewustzijn.

Wie komt in aanmerking voor een spinale verdoving?

Voor een spinale verdoving gelden dezelfde contra-indicaties als voor de epidurale verdoving.Bij een dringende keizersnede, als de toestand van het kind en/of de moeder kritiek is, wordt vaak overgegaan tot een algemene verdoving. Ook als het niet lukt om de verdovingsvloeistof op de juiste plaats in te brengen, is een keizersnede onder volledige verdoving nodig.

Wat zijn de voor- en nadelen van een spinale verdoving?

Het is een goede manier van verdoving waardoor u nagenoeg geen pijn voelt. U bent wakker en u kan de geboorte bewust meemaken. De kans op bijwerkingen is gering en de kans op ernstige complicaties is zeer klein. De nevenwerkingen zijn ongeveer dezelfde als bij epidurale verdoving. In zeer zeldzame gevallen kan het gebeuren dat de verdovingsvloeistof ook de bovenste lichaamshelft verdooft. De anesthesist zal u dan volledig in slaap brengen en uw ademhaling overnemen totdat de verdoving uitgewerkt is.

Wanneer de volledige ontsluiting van de baarmoederhals bereikt is en de baby ingedaald is, brengt de vroedvrouw u in de juiste bevallingshouding. Meestal bevalt men op de klassieke bevallingstafel maar men kan ook zittend of in het water bevallen. Een goede begeleiding en de juiste informatie zijn belangrijk om efficiënt te kunnen meepersen. Soms is het nodig een handje te helpen; de gynaecoloog kan dan bv. een zuignap of ventouse gebruiken. Soms dient de vroedvrouw mee te duwen op de buik. Indien de toestand van moeder en baby het toelaat, blijft de baby op de buik liggen voor huid-op-huidcontact.

Na de geboorte legt men de baby op de buik en krijgt de partner de mogelijkheid om de navelstreng na een minuut door te knippen. De moederkoek volgt meestal snel. Nadien zal de gynaecoloog de eventuele knip of scheur hechten. Na het ‘skinnen’ worden de eerste zorgen door de vroedvrouw aan de baby toegediend; evaluatie, wegen en meten. Zo snel mogelijk na de bevalling zal in geval van borstvoeding de baby worden aangelegd. De vroedvrouw zal hierbij de nodige hulp en informatie geven.

De kinderarts wordt geïnformeerd over uw bevalling.

Waterbevalling

De pijnervaring van de weeën is anders in het water. Zo wordt de pijn meer verdeeld over het lichaam en de warmte van het water helpt de vrouw haar aandacht af te leiden van de pijn. Warmte is heel belangrijk tijdens het geboorteproces. Er gaat namelijk veel bloed en energie naar de baarmoeder. Daardoor hebben vrouwen tijdens de weeën snel koud t.h.v. de ledematen. Warmte verlicht de pijn van de bekkenbodemspieren en de huid die tijdens de uitdrijving tot het uiterste gespannen wordt. Warmte kan worden toegepast via een warm bad, douche of deken.

Het warme water is een uitstekend relaxatiemiddel waardoor de arbeid soms sneller en vlotter kan verlopen. De efficiëntie van weeën neemt vaak toe. De baarmoeder, buik- en rugspieren spannen zich minder op. De buik, armen en benen voelen minder zwaar aan, u wordt als het ware gedragen door het water. Die ‘gewichtloosheid’ zorgt ervoor dat u gemakkelijker kan bewegen. Het warme water verandert ook het bewustzijn waardoor de angst kan verminderen en het eenvoudiger wordt om te ontspannen of te relaxeren. Tevens is het creëren van een gezellige en ontspannen sfeer rond de bevalling belangrijk denk aan gedempt licht, de mogelijkheid om eigen muziek af te spelen via Bluetooth, ...

Keizersnede

Wanneer een bevalling langs natuurlijke weg onveilig of onmogelijk is, zal een keizersnede worden uitgevoerd in de operatiezaal. Sommige keizersneden zullen al op de prenatale raadpleging worden afgesproken ( bv. stuitligging). In deze gevallen gebeurt de opname op de kraamafdeling op de dag van de ingreep om 7 uur.

Het is ook mogelijk dat de gynaecoloog tijdens de arbeid beslist om een keizersnede uit te voeren. Een niet-vorderende ontsluiting en/of indaling of afwijkende harttonen bij de baby kunnen hiervoor een reden zijn. De partner kan bij een geplande sectio aanwezig zijn in de operatiezaal. De kinderarts is daarbij ook aanwezig en zal het kindje onderzoeken en de eerste zorgen toedienen. Vervolgens wordt de baby tot bij de mama gebracht.