Wereld Pancreaskanker Dag

De pancreas speelt een belangrijke rol in de spijsvertering en glucose huishouding. De pancreas is een langwerpige klier die hoog en diep in de buikholte ligt. De pancreas ligt achter de maag tegen het eerste deel van de dunne darm (twaalfvingerige darm genoemd) en reikt tot tegen de milt.

Ze maakt spijsverteringsenzymen aan (bv. lipase en amylase) voor de vertering van voedingsstoffen. Deze komen rechtstreeks in de dunne darm uit en dit noemt men de exocriene pancreasfunctie.

De pancreas produceert ook een aantal hormonen zoals insuline en glucagon die zorgen voor het suikermetabolisme in ons bloed (endocriene pancreasfunctie).

De hoofdgalweg (ductus choledochus) en de pancreashoofdweg (ductus van Wirsung) komen samen in de twaalfvingerige darm ter hoogte van de papil van Vater.

Symptomen zijn afhankelijk van de ligging van de tumor, grootte van de tumor en ingroei in omliggende weefsels:

• Tumoren in de kop van de pancreas veroorzaken geelzucht, ontkleurde stoelgang en donkere urine met eventueel jeuk en vettige stoelgang als gevolg.
• Aspecifieke symptomen: bovenbuik pijn, vermagering, verminderde eetlust, vermoeidheid en rugpijn.

• CT-scan (computed tomografie) is een onderzoek waarbij röntgenstralen worden gebuikt om een drie-dimensioneel beeld van de bovenbuik te vormen. 
• De MRI-scan (Magnetic Resonance Imaging) maakt gebruikt van een magnetisch veld dat korte radiogolven opwekt in het lichaam, men maakt hier dus geen gebruik van röntgenstralen. 
• Echo-endoscopie (EUS: echo-endoscopic ultrasound). De echo-endoscoop is een flexibele buis die via de mond tot in de maag of twaalfvingerige darm wordt ingebracht waarop een kleine camera is geïnstalleerd alsook een echoprobe die geluidsgolven uitzendt zoals een echografie toestel. Op deze manier kan men van binnenuit zeer dicht tegen de pancreas komen om dit orgaan beter te visualiseren en zijn relatie met de omgevende weefsels en bloedvaten te beschrijven. Via deze weg kan er met een punctie weefsel worden bekomen voor typering van een welbepaald letsel.
• Aan de hand van al deze technieken kan een TNM-classificatie (T= tumor, N= lymfklier of node, M= metastase of uitzaaiing) worden opgesteld. Afhankelijk van de grootte van de tumor, ingroei in omliggende weefsel, aanwezigheid van lymfklieren en aanwezigheid van metastasen kan de TNM-classificatie worden opgesteld. In functie van de classificatie zal de beste behandelingsmodaliteit worden gekozen.
• In sommige gevallen wordt nog aanvullend een PET-scan of een DOTATOC-PET verricht. De DOTATOC-PET wordt heel specifiek aangevraagd wanneer men vermoedt dat het om een neuro-endocriene tumor gaat.
• Een kijkoperatie of laparoscopie is soms noodzakelijk om de operabiliteit van de patiënt te evalueren. Laparoscopie gebeurt uiteraard onder volledige narcose. Tijdens dit onderzoek kan zowel buikvocht worden opgezogen en stukjes weefsel genomen worden om onder de microscoop te bekijken.

Afhankelijk van de grootte van de tumor, karakteristieken, al dan niet aanwezigheid van klieren, ingenomen bloedvaten, aanwezigheid van metastasen of uitzaaiingen (TNM-classificatie), zal in het multidisciplinair oncologisch overlegcomité (MOC) de behandeling worden besproken.

Tijdens het MOC (Multidisciplinair Oncologisch Consult) wordt ook rekening gehouden met de algemene conditie van de patiënt, de aanwezigheid van andere aandoeningen (co-morbiditeit van de patiënt; bv. diabetes, hoge bloeddruk, hartlijden, longlijden) alsook wat de patiënt zelf wil.

Uw behandelend arts zal de verschillende behandelingsmogelijkheden met u overlopen en vanzelfsprekend rekening houden met de wens van de patiënt.

Het ultieme doel is uiteraard de pancreaskanker te genezen, echter is dit niet steeds mogelijk gezien pancreaskanker vaak in een laattijdig stadium wordt ontdekt waarbij er soms uitzaaiingen of ingroei in de bloedvaten aanwezig zijn.

Er wordt vaak gesproken over 2 behandelingsvormen afhankelijk van de ernst van de tumor:

• Men spreekt van een curatieve behandeling met de intentie om een volledige genezing van de patiënt te bekomen.
• Palliatieve behandeling waarbij de volledige genezing van de patiënt niet meer mogelijk is, maar waarbij we de ziekte zoveel mogelijk proberen af te remmen, soms kleiner te maken en de klachten te verminderen.

Oncocoach en Psycholoog 
De oncocoach en de psycholoog vormen een tandem die de patiënt graag begeleidt doorheen het traject.  Onze oncocoach is het eerste aanspreekpunt voor patiënt en familie. Zij ondersteunt u bij de diagnose en geeft uitleg over de behandeling. Gedurende het ziekteproces biedt zij ook de eerste emotionele ondersteuning. 

In tweede instantie kan onze psychologe met patiënt en familie op weg gaan rond verwerking. Mogelijke onderwerpen die aanbod kunnen komen tijdens deze begeleidingen zijn angsten, piekergedachten, identiteitsvragen, levensvragen, verschil in verwerkingsproces,  relationele moeilijkheden en hoe te communiceren.